Op 5 en 7 mei zijn in het dorpshuis in Hobrede uitvoeringen geweest met een theatervoorstelling voor bevrijdingsdag. De voorstelling was een combinatie een toneelstuk over joodse onderduikers, uitgevoerd door de Hobreder toneelgroep Nieuw Leven. De Hobreder muziekgroep “De Vrienden van Hobrede LIVE” speelden passende nummers en oud-Hobreeër Jan Remmert Struving vertelde op video over hoe het in Hobrede was in de oorlog.

Het idee hiervoor is al in 2019 ontstaan. Een aantal personen hebben toen ideeën aangedragen voor een script dat voornamelijk door Sonja Koster van de toneelgroep uitgewerkt is.

Als je wilt lezen waar het verhaal over ging dan kun je dat lezen in de Nieuwe Schouwschuit, juli 2015, blz. 12.

Hieronder foto’s van de uitvoering. De uitvoering is ook op video vastgelegd. Kijk hier voor deze video.

Verteller: Jan Remmert Struving

Jan Remmert heeft van zijn geboorte  tot 1969 in Hobrede gewoond. Zijn hart is er gebleven. Hij volgt nog steeds wat er in Hobrede gebeurd. In de film vertelt hij ook waarom. Tussen de scenes door vertelde hij hoe het in de oorlogsjaren in Hobrede was.

Scene 1, aankomst

De onderduikers Fanny en Marc komen aan bij de boerderij van Klaas en Grietje Klok aan de Hobrederweg. Hun baby  Uri is echter niet welkom, baby’s kunnen lawaai maken en dat is gevaarlijk. Fanny en Marc geven hun baby mee met het verzet.

De band speelt: “Geef mij nu je angst” van André Hazes.

Scene 2, een half jaar later

De irritatie, angst en onzekerheid nemen toe. Dat geeft spanningen in het kleine slaapkamertje. Grietje wisselt dagelijks de emmers om.

De band speelt “More than Words” van Extreme.

Scene 3: Kerstmis 1943

Via het verzet is er een foto van Uri gebracht. Er is ook een illegale radio in elkaar geknutseld, verstopt in een boek. Ze luisteren naar de kerstboodschap van de Koningin.

De band speelt “Imagine” van John Lennon.

Scene 4: Rampnacht

De oorlog komt dichterbij. In deze scene wordt getoond hoe een ongeval van Duitsers in de boerderij verliep en wordt verteld over de verdwaalde bommen op de huizen van de families Bakker en de Haan. lees hier meer over in de Nieuwe Schouwschuit, blz. 29.

De band speelt “We’ll meet again” van Vera Lynn en de zaal zingt mee.

Scene 5, 6 juni 1944 D-Day!

Op de radio worden de berichten gevolgd. Iedereen is hoopvol!

De band speelt “Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder” van Ramses Shaffy.

Scene 6: kerst 1944, de hongerwinter

Het optimisme, honger en kou winnen het van de hoop. In de boerderij is genoeg te eten, maar dat moet met veel hongerigen gedeeld worden.

De band speelt “Fragile” van Sting.

Scene 7: Bevrijding!

Er komt een Canadees melden dat Nederland bevrijd is, maar het is nog niet veilig genoeg om Uri op te halen. het is feest, maar de voor de bevrijding goed bewaarde fles drank krijgt onverwacht een andere bestemming!

De band speelt “Here comes the sun” van de Beatles

Scene 8. Weer samen

Fanny en Marc zien na ruim 2 jaar hun zoon Uri terug. Ze nemen afscheid van Klaas en Grietje. Ze zijn voor eeuwig vrienden geworden

De band speelt “Zo mooi kan liefde zijn”.

Slotwoord  

Alle betrokkenen ontvangen namens de burgemeester een bloemetje.

Een avond vol herinneringen. Ook aan degene die er niet meer zijn, maar aan wie je nog vaak denkt en met wie je nog veel wilt delen. Proost op hun! De band speelt “Memories” van Maroon 5.

Slotapplause

Daarna…

Klik hier om het artikel te lezen.

Reacties

Van de echte Uri, uit Israël

Geachte heer Visser,

Dierbare toneel vereniging van Hobrede samen met de muziekgroep.

 Laatst werd ik aangenaam verrast en geboeid met het aanschouwen naar jullie uitvoering : bevrijding Hobrede – mei  2022.

De enorme gebeurtenis van deze  welgeslaagde en zeer lange onderduik ligt altijd erg diep in ons wezen.

Uiteraard keek ik dus met spanning naar dit toneelstuk waarin 4 meest welbekende hoofdfiguren gespeeld werden.

Mezelf en broers vinden dat er goed werk van is gemaakt.

Om de atmosfeer en het gebeuren goed weer te geven is veel nodig.

De hoofdzaak is goed overgekomen.

De hele reeks muziekstukjes geven welkome afleiding.

Ook de zeer duidelijke en emotionele interviewstukken met de heer Remmert passen prima in het geheel. Jans’ herinneringen zijn zeer waarderend.

Ontvangen jullie hierbij  onze dank!

Zeker veel werk en oefening!

Een apart monument bestaat nu van dit super spannend avontuur met een goed en gelukkig einde!

Het is en blijft een waar genoegen om dit toneelstuk te mogen meemaken en te waarborgen.

Met de allerbeste groeten,

Oeri   Raz’el – Rozelaar.

Van Micha, de broer van Uri, eveneens uit Israel

 Nu naar de film. Het was een ontroerende show en het was prachtig gedaan! Ik was erg ontroerd toen ik mijn ouders eerst op een foto zag toen ze uit de gemeentelijke bruiloft kwamen, en toen als “echte personen” het huis van de Klok binnenkwamen. Natuurlijk lijken de acteurs niet precies op mijn ouders, maar ze hebben zeer overtuigend geacteerd. Echter, Oeri kwam nooit met mijn ouders naar de Kloks. Maar de scheiding van hem en mijn ouders leek waarschijnlijk erg op wat in de film werd getoond. En door het verhaal een beetje te veranderen, werd het mogelijk om dit vreselijke moment in het stuk op te nemen en het meer betekenis te geven. Afwisselend tussen het verhaal van mijn ouders en de herinneringen aan de verteller die in de buurt van de Kloks woonde toen mijn ouders daar waren, voegden diepte en schoonheid toe aan het verhaal. Een geweldige herinnering was bijvoorbeeld wat hij vertelde, dat hij als kind merkte dat de Kloks extra voedselbonnen kregen. Hij wist toen nog niet dat deze bonnen voor mijn ouders waren en dat dit allemaal werd geregeld door de Nederlandse ondergrondse vrijheidsstrijders.

 Een bijzonder hoogtepunt van de show was de aflevering van de nazi’s op zoek naar joden in het huis van de Kloks. Mijn ouders werden getoond in hun schuilplaats onder de vloer. Toen hoorden we de nazi’s aan je vader, Piet, die nog geen zes jaar oud was, vragen: ‘Zijn hier joden verstopt?’ Het verbazingwekkend slimme antwoord van Piet, “Wat zijn ‘Joden’?”, waardoor de nazi’s hun zoektocht staakten, laat zien dat ook hij volledig deel uitmaakte van de heldhaftige reddingsactie van mijn ouders. De film is een monument voor de moed van dappere en nobele Nederlanders die bereid waren hun eigen leven en dat van hun kinderen op het spel te zetten voor hun idealen, waaronder moet zijn geweest: de liefde en barmhartigheid voor uw medemens, ongeacht nationaliteit en religie, en de persoonlijke plicht om het kwaad te bestrijden en goed te doen. Het is ook mogelijk dat hun heldhaftigheid voortkwam uit de vriendschap tussen het Nederlandse volk en de joden, beide naties zijn klein in aantal maar hebben een grote impact in de wereld. Een bewijs van deze vriendschap is het feit dat mijn familie – zowel aan mijn vaders kant als aan mijn moeders kant – al honderden jaren in alle rust en vrijheid in Nederland leeft. (Ik zal opmerken dat het niet helemaal correct was toen in de show werd gezegd dat mijn moeder van Duitse afkomst was. Mijn oma Ada Jacobson groeide op in het ouderlijk huis aan de Nieuwe Heerengracht in Amsterdam. Ze trouwde wel met een Duitse Jood, dus dat mijn moeder haar eerste 14 jaar in Frankfurt woonde, maar toen het leven in Duitsland voor Joden onmogelijk werd, kwamen mijn grootmoeder en familie terug naar Nederland). Mijn betovergrootvader van de familie Jacobson, Rabbi Moshe Oeri Halevi, die in Friesland woonde, kreeg in 1604 toestemming van de gemeente Amsterdam voor de Portugese joden om zich in die stad te vestigen. Mijn betovergrootvaders van vaders kant, zoals Abraham Ben Levie Kramp uit Marken, geboren in 1743, waren veehandelaren in Nederland. Het was interessant voor mij dat de verteller in de film het had over de joodse veehandelaren die door de Duitsers waren meegenomen en plotseling “verdwenen”. De Kloks vonden het niet juist dat deze vier eeuwen durende broederschap tussen de Nederlanders en de joden in Nederland door de nazi’s zou worden vernietigd.

 Als u mij toestaat, zal ik ook een kritische opmerking over de film geven. Ik denk dat het nummer “Imagine” van John Lennon, hoe mooi de melodie ook is, niet geschikt is voor de show. Het lied stelt voor als een Ultimate Good: “Stel je voor: geen mensen”. Maar de Kloks vonden het mooi dat er twee mensen waren: het Nederlandse volk en het Joodse volk. Lennons lied gaat verder met het noemen van een andere utopie: “Stel je voor: geen religie”. Maar ik begrijp dat de Kloks en ook de ter Haars, die onderdak gaven aan Oeri, religieuze christenen waren, zoals mijn ouders ons vaak vertelden over de korte gebeden die de Kloks tijdens hun maaltijden zeiden. En ik herinner me zelf dat Makkie Grace zei bij de maaltijden, zowel toen ik haar als tiener in Nederland bezocht als toen ze het huis van mijn ouders in Israël bezocht. Dus de Kloks waren religieus en ze waren bereid hun leven te riskeren om het doden van mensen van een andere religie te voorkomen. Graag sluit ik nu af met mijn waardering voor de belangrijke productie “77 Jaar Vrijheid” van Toneelvereniging Hobrede. In naam van de afstammelingen van Marc en Fanny Rozelaar (die in Israël hun familienaam veranderden in Razel): hun 3 zonen, Oeri, Eli en ik (en hun 3 echtgenoten), hun 11 kleinkinderen (en hun 11 echtgenoten), hun 55 achterkleinkinderen (intussen met 8 echtgenoten), en hun 14 achter-achterkleinkinderen, ik wil de theatergroep bedanken voor het produceren van zo’n mooie en ontroerende show en film, die staat als een monument voor de heldhaftigheid tijdens de tweede wereld oorlog van veel Nederlanders en vooral van Pa en Moe Klok (zoals mijn ouders ze noemden), wiens daad van barmhartigheid door God gezegend was om zoveel leven in deze wereld te brengen.

 Beste wensen,Micha Razel (Rozelaar)

Vanuit Hobrede

Dag Hans,

Met trots, gelardeerd met een vleugje emotie en weemoed, heb ik gisteravond de voorstelling in Hobrede bijgewoond. Een top avond !

• Trots, omdat dit allemaal in ons eigen dorpshuis kan plaatsvinden.
• Trots, omdat dit allemaal door eigen mensen wordt gefikst.
• Trots, omdat de avond inhoudelijk van allure was.
• Trots vooral ook, omdat de voorstelling tot stand is gekomen en vorm is gegeven in warme samenhang tussen ‘oer-Hobreeërs’ en ‘nieuwkomers’ in ons dorp.

Het is voor mij hartverwarmend in Hobrede nog steeds de ouderwetse saamhorigheid te ervaren die elders veel prijs heeft moeten geven aan de alsmaar voortschrijdende individualisering.

Hobree kan met recht trots zijn op z’n mensen !

Ik wil je vragen dit in het dorp uit te dragen.

Groet,

Cees Knops